CARPENT TUA POMA NEPOTES
Ukazuje się od 1993 r.
Kwartalnik Edukacyjny nr 74
KSZTAŁCENIE ZAWODOWE
Adam Tomaszewski, Trudne początki reformy kształcenia zawodowego.......................... 3
Jan Benesz, Reforma kształcenia zawodowego – nadzieje i wątpliwości......................... 7
Franciszek Ruchała, Sekwencyjna diagnoza wyników kształcenia.................................... 13
Z WARSZTATU BADAWCZEGO
Stanisław Korczyński, Stresogenność pracy pedagogicznej w percepcji kobiet i mężczyzn............................................................................................................................. 29
Ryszard Kalamarz, Postawy uczniów gimnazjum wobec ludzi starszych i starości......... 46
Aneta Lew-Koralewicz, Stosowana analiza zachowania – zastosowanie teorii
uczenia się w praktyce edukacyjnej................................................................................... 53
DYSKUSJE
Grzegorz Piotr Ćwiertniewicz, Co dyrektorzy szkół wiedzą o motywacji?......................... 67
PCEN i OTOCZENIE
Rozmowa z Dyrektorem Zespołu Szkół Nr 1 im. A. Towarnickiego w Rzeszowie.......... 73
Nasi nauczyciele piszą, Anna Oliwińska-Wacko................................................................... 77
OKOLICE SZTUKI
Andrzej Kantecki, ,,No brylant no istny cud”........................................................................ 80
RECENZJE
Anna Komadowska, Przestępczość wśród młodzieży - zagrożenia, sposoby
przeciwdziałania.................................................................................................................. 97
Krzysztof Biedrzycki, Anna Janus-Sitarz (red.), Doświadczenie lektury. Między krytyką
literacką a dydaktyką literatury......................................................................................... 99
Christian Rittelmeyer, Dzieciństwo w opresji. Pomiędzy przemysłem kulturowym
a technokratycznymi reformami szkolnictwa.................................................................110
Nowości wydawnicze [opracowała Dorota Szumna]..........................................................113
SPRAWOZDANIA
Nadzieja polskiej elektroniki w Jarosławiu.....................................................................117
Janusz Kujawa, Akademia Historii Najnowszej w Centrum Dziedzictwa Szkła.............123
Mariusz Kalandyk, To lubię!, Oskoma....................................................................................126
Jak pracować w takich warunkach?
Polscy nauczyciele pracują w wyjątkowo niekorzystnych warunkach. Prestiż zawodu nie jest zbyt wysoki, pensje są dramatycznie niskie, konieczność dorabiania po godzinach sprawia, że poziom zmęczenia przekracza dopuszczalne normy, wyposażenie szkoły i warunki pracy pozostawiają wiele do życzenia, klasy są przepełnione, programy przeładowane, stale wprowadza się jakieś zmiany, częściej utrudniające niż ułatwiające pracę z uczniami.
Dyrektor szkoły może uznać tę opinię za absurdalną tylko wówczas, gdy nie chce narażać się organowi prowadzącemu i pokornie przyjmuje do wiadomości wszystkie decyzje lub też nie potrafi krytycznie ocenić rzeczywistości, w jakiej funkcjonuje.
Przytoczone słowa sformułowane zostały prawie dwadzieścia lat temu, od tego czasu jednak nic się nie zmieniło – może na gorsze. Sceptyków odsyłam do publikacji Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, wydanej w 2010 roku pod redakcją Jacka Pyżalskiego i Doroty Merecz. Autorzy poszczególnych szkiców, na podstawie przeprowadzonych badań, szczegółowo analizują kondycję polskiej szkoły i polskiego nauczyciela.
Zanim?
Nie – to w grę nie wchodzi! Nie ma „zanim”. Nie ma czekania. Czekanie jest jak czkanie: „Tatka tka i matka tka, a praczka czka i też tam tka”. Ma być już, natychmiast. Jest bodziec, jest zaspokojenie: wargi – lipstick; nogi – dżinsik, ciało – lansik, głowa – kołtunik.
W roku 2013 Zespół Szkół Nr 1 im. Ambrożego Towarnickiego w Rzeszowie świętował sześćdziesięciolecie istnienia. Placówka nosi imię wieloletniego burmistrza miasta oraz filantropa, wiernego ideałom pracowitości, rzetelności i służby lokalnej społeczności. Przyświecają one również placówce oświatowej przy ul. A. Towarnickiego 4, zwanej popularnie „starą budowlanką”. Istnienie Szkoły rozpoczyna się powołaniem do życia Technikum Budowlanego w 1953 r.; później była ona wielokrotnie przekształcana w zależności od potrzeb edukacyjnych miasta i regionu. Obecnie ZS Nr 1 posiada dwie szkoły: VI Liceum Ogólnokształcące oraz Technikum Budowlane.
Szkoła posiada znakomitą bazę materialną: aulę, sale gimnastyczne, siłownię, bogatą bibliotekę oraz czytelnię wyposażoną również w stanowiska komputerowe ze stałym dostępem do Internetu. Pracownie klasowe są ciągle unowocześniane, a ich wyposażenie uzupełniane
o najnowsze środki dydaktyczne oraz urządzenia audiowizualne. Stałym elementem pracy szkoły są wycieczki dydaktyczne, warsztaty (np. dziennikarskie), wyjazdy na „zieloną szkołę”, współpraca z przedstawicielami lokalnych mediów oraz, dla uczniów „budowlanki”, szkolenia zawodowe organizowane w ścisłej współpracy z wiodącymi firmami budowlanymi i instalacyjnymi, gwarantujące kształcenie nowoczesne i dostosowane do potrzeb rynku pracy.
W ostatnim pięcioleciu nauczyciele i uczniowie ZS Nr 1 stali się organizatorami wielu przedsięwzięć służących poszerzaniu wiedzy, odkrywaniu i rozwijaniu uzdolnień i wrażliwości uczniów. Wśród nich warto wymienić Podkarpacki Międzyszkolny Konkurs Wiedzy o Kulturze Antycznej „Non scholae, sed vitae discimus”, Konkurs Piosenki i Wiersza Anglojęzycznego „Teen Show”, wolontariat na rzecz podopiecznych Podkarpackiego Hospicjum dla Dzieci (m.in. akcja mikołajkowa „I Ty możesz mieć czerwoną czapkę!”), Spotkania Teatralne „Zwierciadła”. Technikum Nr 1 szczyci się stałą od 10 lat obecnością na centralnym etapie Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych uczniów, którzy zdobywają tytuły laureatów i finalistów. Uczniowie liceum uczestniczyli także w projektach FENIKS oraz Bliżej prawa, zaś uczniowie szkoły budowlanej biorą udział w wycieczkach i szkoleniach zawodowych prowadzonych przez przedstawicieli firm budowlanych i poszerzają swoją wiedzę dzięki stałej współpracy z Politechniką Rzeszowską w zakresie laboratoryjnych badań materiałów budowlanych. Wszystkie te przedsięwzięcia pozwoliły szkole uzyskać tytuły Szkoły Odkrywców Talentów (w 2011 r.) oraz Szkoły z pasją (w 2012 r.).
Wizytówką szkoły jest działająca od ponad 30 lat Dziewczęca Orkiestra Dęta. Zespół uczestniczył w wielu koncertach i festiwalach krajowych i zagranicznych, m.in. w Hiszpanii, Austrii, Bułgarii, Belgii oraz wielokrotnie we Francji i Włoszech.
Uczniowie klas dziennikarskich (i nie tylko) redagują szkolną gazetę „Szubrawiec”, stale współpracują z dziennikarzami „Nowin” oraz Radia Centrum, biorą udział w konkursach na teksty publicystyczne i literackie. Na chętnych czekają rozmaite koła zainteresowań, wśród nich szkolny zespół instrumentalno-wokalny, koła: ornitologiczne, amerykanistyczne, teatralno-kabaretowe, „Caritas”, Klub Europejski „Brukselka”. W ramach SKS prowadzone są zajęcia z wielu dyscyplin sportowych, a uczniowie chcący doskonalić swe umiejętności narciarskie wyjeżdżają na organizowany od wielu lat obóz do Muszyny.
Zespół Szkół Nr 1 nieustanie zmienia swój wizerunek, modernizuje się. Mamy nadzieję, że jeszcze w tym roku kalendarzowym uda się rozpocząć realizację projektu dobudowy budynku z 4 salami lekcyjnym, halą sportową spełniającą wymogi zawodów międzynarodowych w grach zespołowych, siłownią i zapleczem sanitarnym. W ten sposób nawiązalibyśmy do wydarzeń sprzed 60 lat i symbolicznie wkroczyli w kolejne 60-lecie…